Koty to zwierzęta znane ze swojej emocjonalności. Zazwyczaj nie przepadają za zmianami, a gdy czegoś nie znają – raczej będą się tego obawiać niż zgrywać bohatera. Co niepokoi koty najbardziej? I jak można pomóc kotu, który się stresuje? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym artykule. 

Różne oblicza kociego stresu

Koci stres przybiera różne formy. Może być nagły, związany z silnymi emocjami (np. wizytą u lekarza weterynarii) i mijać, gdy tylko zniknie bodziec, który go wywołał. Może trwać dłużej, ale pomału wygasać wraz z oswojeniem się z nową sytuacją (np. przeprowadzką, czy pojawieniem się w domu małego dziecka). I wreszcie może być też przewlekły, trwający długo lub stale powracający. Zwykle wynika z obecności w otoczeniu kota czegoś, co w jego ocenie mu zagraża (np. psa lub innego kota, z którym jest w konflikcie, niekończącego się remontu u sąsiadów). 

Skłonność do wchodzenia w reakcję stresową jest u kotów, tak jak i u ludzi – osobnicza. Oznacza to, że na taką samą sytuację jeden kot zareaguje stresem, a inny zaakceptuje ją bezproblemowo. Zależy to m.in. od temperamentu (czyli tego z jakim układem nerwowym kot się urodził), wcześniejszych doświadczeń, obecnego stanu zdrowia oraz  emocji i nastroju jakie kotu towarzyszą. 

Znając swojego kota możemy do pewnego stopnia przewidywać co i jak mocno go zestresuje. Taka uważna obserwacja pomaga planować pewne działania tak, by stresu unikać lub odpowiednio wspierać kota, gdy go przeżywa. 

Jak objawia się nagły koci stres?

Stres silny i gwałtowny zwykle jest czymś czego ciężko u kota nie zauważyć. Towarzyszy mu szereg reakcji fizjologicznych m.in: przyspieszenie bicia serca i oddechu, rozszerzenie źrenic, jeżenie sierści, ziajanie, pocenie się opuszek łap, wzmożone napięcie lub drżenie mięśni, wokalizacja (burczenie, syczenie, prychanie – w zależności od emocji, jakie kotu towarzyszą), oddawanie kału i moczu “pod siebie”, zastyganie w bezruchu, próba ucieczki lub silna agresja.

Jak pomóc kotu w silnym stresie?

Przede wszystkim, jeśli tylko możesz, zabierz bodziec, który stres powoduje. Jeśli jest to pies – wyprowadź go z pokoju, jeśli głośny dźwięk – wyłącz go, jeśli drugi kot – wynieś go do innego pomieszczenia. Zawsze, jeśli możesz zabieraj stresor, a nie kota który się stresuje, będzie to lepsza dla zwierzęcia i bezpieczniejsza dla Ciebie opcja. Jeśli konieczne jest przeniesienie kota zrób to z dużą uważnością i tak spokojnie jak tylko się da, mając na uwadze, że kot w strachu może reagować różnie – także agresywnie. 

Jeśli konfrontacja ze źródłem stresu jest konieczna, bo są to np. goście w domu lub remont za ścianą, zadbaj by kot miał możliwość ukrycia się. W domu udostępnij mu kilka kryjówek (otwórz szafę, uchyl drzwi do sypialni, odsuń sofę od ściany) i absolutnie nie namawiaj kota, by z nich wyszedł, a już na pewno nie wyciągaj go siłą. Niech zostanie w kryjówce tyle ile potrzebuje. Kuwetę i miski ustaw blisko, by mógł wyjść do nich, nie zbliżając się do tego, co go wystraszyło.

Jeśli kot stresuje się w transporterze także postaraj się dać mu możliwość odcięcia od zewnętrznych bodźców. Zakryj transporter kocem, w środku daj drugi, pod który kot będzie mógł wejść. Świetnie, jeśli będą to koce używane wcześniej w domu, czyli z “bezpiecznym” zapachem. W lecznicy, o ile to możliwe, poproś o zbadanie kota bez wyciągania go na stół (musisz mieć w tym celu transporter otwierany od góry), a gdy tylko badanie się skończy, znów zakryj transporter, aby kot czuł się możliwie bezpiecznie. 

Gdy kot się stresuje, nie podnoś go jeśli nie jest to konieczne – to dla niego bardzo niekomfortowe. Mów do zwierzęcia spokojnie, wykonuj powolne ruchy, bądź obok jeśli widzisz, że mu to służy, ale też wycofaj się, jeśli zauważysz, że Twoja obecność nie przynosi poprawy. Niektórym kotom pomaga uspokajająca muzyka – znajdziesz ją bez trudu w internecie. 

Gdy sytuacja stresująca dobiegnie końca przygotuj się na to, że koci stres może trwać jeszcze wiele godzin. Zadbaj, by kot mógł dojść do siebie w spokojnym miejscu, z dala od innych zwierząt i ludzi. Zapewnij mu kryjówkę, kuwetę, jedzenie oraz wodę i czekaj cierpliwie, aż sam do Ciebie wyjdzie. Jeśli stan kociego “zamrożenia” trwa ponad 12h, a kot nie je i nie wydala, skontaktuj się z lekarzem weterynarii. 

Jak pomóc kotu w stresie chronicznym?

Stres chroniczny objawia się inaczej niż opisana powyżej ostra reakcja stresowa. Ponieważ trwa dłuższy czas – nierzadko przez wiele tygodni a nawet miesięcy – wpływa na koci organizm i zachowanie na bardzo wielu poziomach. 

Zwierzęta w stresie przewlekłym zwykle mają pogorszony stan skóry i sierści, często dotykają je problemy trawienne (wymioty, biegunki, zaparcia) i stany zapalne dolnych dróg moczowych. Jedzą nadmiernie lub nie mają apetytu i tracą na wadze, są wycofane, nie nawiązują kontaktu lub przeciwnie – reagują nadmiernie i są nadpobudliwe. Efektem stresu chronicznego u kotów może być wydalanie poza kuwetą, nadmierna pielęgnacja lub jej zaniedbanie, a nawet samookaleczenia. Stres prowadzi też do obniżenia odporności, kot może więc mieć nawroty kociego kataru lub częściej “łapać” infekcje i trudniej z nich wychodzić. 

Aby pomóc kotu, który doświadcza stresu chronicznego, konieczna jest uważna analiza problemu i poszukanie przyczyny obecnego stanu. Aby to zrobić przede wszystkim upewnij się, że wszystkie potrzeby kota są prawidłowo zaspokajane.

Należą do nich:

• prawidłowe żywienie – zbilansowana, mięsna, mokra dieta, posiłki jedzone w spokoju, z dala od innych zwierząt, minimum 4-5 razy dziennie
• spokojne wydalanie – minimum jedna, a najlepiej dwie kuwety na kota, kuweta większa niż długość kota, najlepiej odkryta, z czystym żwirkiem, który kot lubi i ulokowana tak, by kot czuł się w niej w pełni bezpiecznie.
• odpowiednia pielęgnacja i profilaktyka zdrowotna – wykonywanie regularnie badań kontrolnych, czesanie kota, niedopuszczanie do kołtunienia się sierści i zakłaczania, dbanie o higienę kocich zębów i pazurów (odpowiedni drapak, a najlepiej kilka)
• optymalny poziom stymulacji – codzienna zabawa w polowanie, dostęp do małych zabawek do zabawy samodzielnej, korzystanie z zabawek na jedzenie, wprowadzanie wzbogaceń środowiskowych i pokarmowych, czas i miejsce na spokojny odpoczynek
• poczucie bezpieczeństwa – dbanie o możliwie stabilny i przewidywalny plan dnia, bieżące rozwiązywanie konfliktów w kociej grupie, odpowiednia ilość i rozmieszczenie kryjówek i obserwatoriów na kocim terytorium, prawidłowa komunikacja z kotem i nie przekraczanie granic kota przez opiekunów i gości w domu
• bliskość z opiekunem z formie i intensywności optymalnej dla danego kota. 

Jeśli nie widzisz niczego, co może być dla kota źródłem stresu rozważ, czy przyczyną problemów nie jest chroniczny ból. Nierzadko koty ukrywają swój stan chorobowy bardzo skrupulatnie i dopiero uważna diagnoza pozwala wskazać źródło trudności. Po wykluczeniu także tego źródła stresu pozostaje Ci kontakt z doświadczonym behawiorystą, który oceni stan zwierzęcia i zaproponuje terapię naprawczą. 

Suplementy i feromony pomocne w radzeniu sobie ze stresem u kota

Tym co może wesprzeć Cię w radzeniu sobie z kocim stresem są feromony i preparaty uspokajające. Możesz używać ich zawczasu – gdy wiesz, że czeka Was trudna sytuacja lub gdy kot jest już w stresie i ma problem, aby dojść do siebie. Najlepsze efekty uzyskasz łącząc feromony (w obroży lub dyfuzorze do kontaktu) z preparatami doustnymi. Produktami wartymi polecenia są np.:

• Feliway Optimum – kompleks feromonów wyciszających, które po włączeniu do kontaktu utrzymują się w powietrzu aż do 30 dni podnosząc kocie poczucie bezpieczeństwa. 
• Nurture Calm – obroża z feromonami, która zawiera analog kocich feromonów wydzielanych przez matkę karmiącą kocięta dla ich uspokojenia.
• Zylkene – preparat doustny zawierający alfa-kazozepinę o działaniu przeciwlękowym, ekstrahowaną z mleka krowiego. 
• For Calm, – zawierający wyciszający układ nerwowy aminokwas GABA, regulujący nastrój tryptofan i kompleks witaminy B stabilizujący układ nerwowy. 
• Stress Out – w wariancie do stosowanie przewlekłego lub doraźnego i odpowiednio dobranym do tego składem: z alfa- kazozepiną, tryptofanem, teaniną, witaminami z grupy B i tauryną. 

Po szeroki wybór preparatów uspokajających dla kotów oraz więcej porad na temat kociego zachowania zapraszamy na stronę www.petsmile.pl.